LINK:
http://www.mif.pg.gda.pl/...?link=zakaz.htm
ZAKAZ FOTOGRAFOWANIA
Wiele razy na grupie pl.rec.foto przewijał się wątek dotyczący nie tyle zakazu fotografowania ile kłopotów związanych z tym zakazem. Otóż w jednych miejscach taki zakaz jest, w innych nie. Gdzieniegdzie przyczepi się ochroniarz gdzie indziej nie. Powstaje więc pytanie: jak to jest rzeczywiście? Gdzie można a gdzie nie? Gdzie mogą się przyczepić a gdzie można spokojnie zadzwonić po policje i oskarżyć ochroniarza o ograniczanie wolności osobistej.
Na ten temat na grupie wypowiadało się wiele osób. Zazwyczaj mało związanych z prawem. Na pl.soc.prawo również nie padła jednoznaczna odpowiedź.
Ta część serwisu jest owocem wielu poszukiwań i rozmów z wieloma instytucjami na temat tego zakazu. Będzie ona dalej ewaluowała wraz ze zdobywaniem kolejnych informacji.
Gdyby ktoś posiadał inne informacje w tym temacie proszę o poruszenie tematu na pl.rec.foto, dobrze będzie rozszerzyć tą baze informacji o sytuacje w innych miastach. Oraz dodać nowe informacje prawne.
* Teoria, czyli podstawa prawna
* Praktyka, czyli jak to było na prawdę
o Metro Warszawskie
o Tramwaje Warszawskie
o Miejskie Zakłady Autobusowe Warszawa
o Polskie Koleje Państwowe Sp. z o.o. Intercity
o Zarząd Transportu Miejskiego Warszawa
* Fotografowanie centrów handlowych, supermarketów i innych obiektów
* Inne strony poruszające pokrewne tematy
Teoria - czyli podstawa prawna
Naszą podróż należy rozpocząć od ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. 0 Prawie Prasowym z późniejszymi zmianami. Dokument ma 12 stron więc warto poświęcić kilka chwil na zapoznanie się z nim, chociażby tutaj:
http://www.freepress.org.pl/prawoprasowe.html
A teraz przejdę do analizy tekstu ustawy:
Art. 7, ust 2, pkt. 1 mówi:
"...prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele - i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania; prasa obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską."
Z tego wynika, że nasze witryny www są rownież pewną formą prasy.
Art. 7, ust 2, pkt. 5 mówi:
"...dziennikarzem jest osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo zajmująca się taką działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji."
Czyli, każdy kto posiada stronę www (jako swój środek przekazu publicznego) może upoważnić siebie samego do zbierania informacji na potrzeby tego serwisu, stając się jednocześnie dziennikarzem.
Art. 4, ust. 1 mówi:
"Organy państwowe, przedsiębiorstwa państwowe i inne państwowe jednostki organizacyjne, a w zakresie działalności społeczno-gospodarczej również organizacje spółdzielcze i osoby prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek są obowiązane do udzielania prasie informacji o swojej działalności."
Z tego wynika, że również supermarkety "sa obowiązane" do udzielania nam informacji.
Art. 14, ust 1 mówi:
"Publikowanie lub rozpowszechnianie w inny sposób informacji utrwalonych za pomocą zapisów fonicznych i wizualnych wymaga zgody osób udzielających informacji."
I tutaj warto zauważyć powiązanie z ustawą o ochronie wizerunku, jeśli robisz komuś zdjęcie musisz zapytać się o zgodę na jego publikacje. Nie jest tutaj natomiast napisane, ze nie możesz zbierać materiałów (fotograficznych, w naszym przypadku).
Art. 14, ust. 5 mów:
"Dziennikarz nie może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub zawodową."
No cóż, tutaj jednoznacznie wynika, że jeśli ktoś Ci powie nie publikuj, to nie możesz bo zawsze może się powołać na tajemnice. Natomiast po raz kolejny nie jest wspomniane, że materiału zrobić nie możesz...
Art. 20, ust. 1 mówi:
"Wydawanie dziennika lub czasopisma wymaga rejestracji w sądzie wojewódzkim właściwym miejscowo dla siedziby wydawcy, zwanym dalej "organem rejestracyjnym"."
Ponieważ witrynę www trudno nazwać dziennikiem lub czasopismem wnioskuje, że nie trzeba jej rejestrować. No chyba, że ktoś czerpie z niej również korzyści materialne, ale to już inna bajka.
Art. 38, ust. 1 mówi:
"Odpowiedzialność cywilną za naruszenie prawa spowodowane opublikowaniem materiału prasowego ponoszą autor, redaktor lub inna osoba, którzy spowodowali opublikowanie tego materiału; nie wyłącza to odpowiedzialności wydawcy. W zakresie odpowiedzialności majątkowej odpowiedzialność tych osób jest solidarna."
Zawsze trzeba liczyć się z odpowiedzialnością i zastanowić się przed opublikowaniem materiału.
Art. 43 mówi:
"Kto używa przemocy lub groźby bezprawnej w celu zmuszenia dziennikarza do opublikowania lub zaniechania opublikowania materiału prasowego albo do podjęcia lub zaniechania interwencji prasowej ˇ podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. "
To tak a propos ostatnich wydarzeń z reporterem pewnego tygodnika.
Art. 54a mówi:
"W razie uniewinnienia lub umorzenia postępowania z powodu braku w czynie popełnionym znamion czynu zabronionego, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie w wysokości rzeczywiście poniesionych strat."
To chyba nie wymaga komentarza.
Na koniec warto zaznaczyć, że nie jestem prawnikiem. Dlatego w razie wyniknięcia bardziej szczegółowych problemów udajcie się na pl.soc.prawo lub do doświadczonej osoby.
Praktyka, czyli jak to było na prawdę
Kontaktowałem się z wieloma instytucjami aby dowiedzieć się jak to jest z zakazem fotografowania u nich. Ze względu na moje miejsce zamieszkania swoje badania przeprowadziłem na terenie Warszawy, sądze, że w innych miastach sytucje są analogiczne. Cały czas czekam na maile od innych instytucji... Oto wyniki dotychczasowych rozmów:
Metro Warszawskie:
"Szanowny Panie,
uprzejmie informujemy, że w Metrze Warszawskim nie ma zakazu fotografowania aparatem małoobrazkowym. Nie wolno tylko używać lampy błyskowej. Uzyskanie pozwolenia potrzebne jest w przypadku używania profesjonalnych aparatów fotograficznych z dodatkowym oświetleniem. Aby uzyskać takie pozwolenie należy zwrócić się pisemnie o zgodę do Zarządu Metra Warszawskiego sp. z o.o. ul. Marszałkowska 77/79, zaś o dodatkowe informacje do Rzecznika prasowego tel. 621-72-48 lub 655-30-76
Metro Warszawskie"
Po długim czasie doczekałem się maila od Metra Warszawskiego. Jest super, można robić zdjęcia. Zastanawia mnie jednak część o aparacie małoobrazkowym, ale sądzę, że wynika to z brakiem obeznania przez korespondenta z techniką fotograficzną.
Warto tylko dodać, że zgodnie z regulaminem Metra Warszawskiego nie można używać lamp błyskowych oraz własnego o�wietlenia... co wydaje się logiczne.
W Metrze obowišzuje również zakaz instalowania czegokolwiek... ponieważ ciecie z Metra sš wyjštkowo ambitni za taka instalację uważajš statyw i ponoć się ostro czepiajš - sam nie sprawdzałem.
Ponoć nie jest również wielkš sztukš uzyskać pozwolenie na fotografowanie w Metrze, W tej sprawie trzeba zadzwonić do rzecznika. Je�li planuje się poważniejsze zdjęcia i nie ma czasu użeranie się z ochroniarzami lepiej to załatwić wcze�niej.
Tramwaje Warszawskie:
"Odpowiadając na pytanie dotyczące możliwości fotografowania tramwajów należących do Tramwajów Warszawskich Sp. z o. o. zawiadamiamy, że nie ma takiego zakazu dla tramwajów znajdujących się na terenie miasta. Fotografowanie tramwajów stojących na zajezdni będącej terenem zamkniętym i strzeżonym wymagałoby uzyskanie zezwolenia na wejście na ten teren.
Zwracamy jednocześnie uwagę na podlegający ochronie prawnej wizerunek człowieka (m.in. motorniczego tramwaju) jako dobro osobiste (art. 23 kc) przy okazji fotografowania tramwajów na terenie miasta."
W tym wypadku również musiałem troche poczekać na odpowiedź, ale dostałem ją od samego Prezesa Zarządu . Jest naprawde taka jaką oczekiwałem, nawet została zwrócona uwaga na ochrone wizerunku człowieka (zajmę się tym w przypływie czasu). Widać Tramwaje Warszawskie nie uprzykrzają nam życia i prawidłowo traktują klientów - BRAWO!
Miejskie Zakłady Autobusowe Warszawa
Zupełny brak kontaktu... Chyba będzie trzeba wybrać się na piechotkę.
Polskie Koleje Państwowe Sp. z o.o. Intercity
Z tą postkomunistyczną insytucją nie udało mi się dogadać elektronicznie. Coś niecoś słyszałem o zakazie fotografowania na kolei i jego zniesieniu... to też im napisałem ale nie dostałem jednoznaczej odpowiedzi. Zostałem odesłany do Dyrekcji PKP na Grójecką 17 w Warszawie. Udam się tam jak znajde trochę czasu i dowiem się co i jak.
Natomiast § 1, pkt. 16 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 14 marca 2001 r. w sprawie przepisów porządkowych obowiązujących na obszarze kolejowym, w pociągach i innych kolejowych pojazdach szynowych (Dz. U. Nr 30, poz. 351) mówi nam:
"Na obszarze kolejowym, w pociągach i innych kolejowych pojazdach szynowych, (...) zabrania się (...) fotografowania, filmowania, wykonywania szkiców i rysunków budynków, budowli i urządzeń oraz pociągów i innych kolejowych pojazdów szynowych, jeżeli zakaz taki wprowadzony jest przez zarząd kolei lub przewoźnika kolejowego,"
W tym wypadku PKP. Upewnie się jeszcze co do tego zakazu. Jeśli ktoś jest zainteresowany fotografowaniem pociągów i na terenach kolejowych zachęcam do zapoznania się z całą treścią rozporządzenia pod adresem:
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2001/0351.htm
Zarząd Transportu Miejskiego Warszawa
"Oczywiście jest zakaz fotografowania, wynika to z prawa Prasowego i ustawy dotyczacej własności. Wagony Metra sa własnoscią spółki Metro Warszawskie, autobusy są własnością spółki MZA, lub prywatnych przewoźników, czyli Conex lub PKS Grodzisk, tramwaje są własnoącia spółki Tramwaje Warszawskie. Każda z tych spólek musi zezwolic na fotagrafowanie. Najlepiej prosze przedstawić w podaniu w jakim celu chce Pan wykonać zdjęcie,jesli jest to zdjęcie reklamowe, prawdopodobnie będzie musiał Pan zapłacić.
Pozdawiam ZTM
Tutaj było zaskoczenie. Aż chwyciłem Prawo Prasowe i przeczytałem kolejny raz - nawet słowem nie jest tam wspomniane o zakazie fotografowania wydanym przez ZTM Warszawa. Oczywiści nawiązałem kontakt z instytucjami wymienionymi w liście i jak można zauważyć powyżej wszystki instytucje zgodnie odpowiadają, że zakazu nie ma... Baaardzo dziwna sytuacja... Ale zauważcie jacy chętni na pieniądze... szkoda, że w załączniku nie było cennika (ale ja jestem zgryźliwy .
Fotografowanie centrów handlowych, supermarketów i innych obiektów
Tutaj warto jeszcze raz przypomnieć, że teren prywatny to jest świętość i jeśli ktoś ogłosi sobie w swoim ogródku, czy na parkingu przed marketem zakaz fotografowania... to niestety nie możesz TAM wejść i robić zdjęć. Zupełnie inaczej sprawa wygląda, jeśli przejdziesz kilka kroków i staniesz na chodniku publicznym... tam możesz spokojnie się rozstawić i fotografować, co tylko jest zgodne z prawem...
...a zgodne z prawem jest fotografowanie wszelkich budynków:
Art. 33 Prawa Autorskiego mówi:
"Wolno rozpowszechniać utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku".
W tym wypadku nie jest to moja prywatna interpretacja, ale potwierdzony przez Centrum Monitoringu Wolności Prasy fakt (ostatnio ta instytucja wypowiedziała się na ten temat, artykuł znajduje się tutaj).
Na stronie CMWP możemy wyczytać, że: "w takich sytuacjach nie ma żadnych podstaw dla zakazania fotografowania. Budynek powszechnie dostępny nie jest ani informacją niejawną, ani pilnie strzeżoną informacją publiczną. Budynek nie może też korzystać z ochrony z tytułu dóbr osobistych. Dobra osobiste służą tylko ludziom i ich wizerunkom, a nie budynkom, niezależnie od tego jak bardzo ich właściciele są do nich przywiązani.
Prawo do fotografowania ustanawiają przede wszystkim przepisy prawa prasowego, które umożliwiają swobodny dostęp do informacji w ramach procesu informowania opinii publicznej. Jest tym objęta również kategoria fotografii reporterskiej - dziennikarskiej. Przydatna jest w tym kontekście konstrukcja interesu publicznego."
Kolejnym aspektem jest fotografowanie innych budynków (także użyteczności publicznej). Ale o tym za moment.
Jak wspomniałem wcześniej napisze też o fotografowaniu różnych spornych obiektów. Oczywiście na tą ewentualność również są odpowiednie przepisy jak odpowiedział mi Wydział Komunikacji Społecznej Sekretariatu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
A więc jedziemy z polskimi przepisami, które mają związek z zakazem fotografowania.
A więc zacznijmy od historii...
Dawno, dawno temu (14 grudnia 1982 roku) została uchwalona ustawa o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej (Dz.U. 82.40.271), która regulowała kwestie związane z fotografowaniem obiektów, ale ta ustawa ZOSTAŁA UCHYLONA przez ustawę o ochronie informacji niejawnych z dnia 22 stycznia 1999 r. (Dz.U. 99.11.95 z późn. zm.).
Art. 17 STAREJ USTAWY mówił, że:
1. Naczelne i centralne organy państwowe oraz terenowe organy administracji państwowej stopnia wojewódzkiego, a także dyrektorzy przedsiębiorstw państwowych, wprowadzą oznakowanie obiektów, których fotografowanie, filmowanie, szkicowanie i rysowanie bez zezwolenia jest zabronione ze względu na ochronę tajemnicy państwowej.
2. Minister Spraw Wewnętrznych określa wzór i sposób oznakowań.
3. Zezwoleń, o których mowa w ust. 1, udzielają właściwe naczelne i centralne organy państwowe lub terenowe organy administracji państwowej stopnia wojewódzkiego.
4. Szczegółowe zasady i tryb udzielania zezwoleń, o których mowa w ust. 3 oraz w art. 16, określają naczelne lub centralne organy państwowe w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych, a jeżeli zezwolenia mają dotyczyć jednostek organizacyjnych, w których występują wiadomości stanowiące tajemnicę państwową o szczególnie ważnym znaczeniu dla obronności Państwa i Sił Zbrojnych - w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej.
OBOWIĄZUJĄCE OBECNIE USTAWA O OCHRONIE INFORMACJI NIEJAWNYCH NIE ZAWIERA PODOBNYCH REGULACJI!!!
Ale uwaga, jest pewien haczyk:
Zgodnie z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2003 r. (Dz.U.03.116.1090), w sprawie obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa oraz ich szczególnej ochrony obiektami szczególnie ważnymi dla bezpieczeństwa i obronności państwa są:
1. zakłady produkujące, remontujące i magazynujące uzbrojenie i sprzęt wojskowy oraz srodki bojowe, a także zakłady, w których są prowadzone prace badawczo-rozwojowe lub konstruktorskie w zakresie produkcji na potrzeby bezpieczeństwa i obronności państwa;
2. magazyny rezerw państwowych, w tym bazy i składy paliw płynnych, żywności, leków i artykułów sanitarnych;
3. obiekty jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych;
4. obiekty infrastruktury transportu samochodowego, kolejowego, lotniczego, morskiego i wodnego sródlądowego, drogownictwa, kolejnictwa i łączności oraz ośrodki dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej;
5. zapory wodne i inne urządzenia hydrotechniczne;
6. obiekty jednostek organizacyjnych Agencji Wywiadu;
7. obiekty:
a) Narodowego Banku Polskiego oraz Banku Gospodarstwa Krajowego,
b) Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. oraz Mennicy Państwowej S.A.;
8. obiekty, w których produkuje się, stosuje lub magazynuje materiały jądrowe oraz źródła i odpady promieniotwórcze;
9. obiekty telekomunikacyjne przeznaczone do nadawania programów radia publicznego i telewizji publicznej;
10. obiekty organów i jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej lub przez niego nadzorowanych;
11. obiekty organów i jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez niego nadzorowanych;
12. obiekty jednostek organizacyjnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
13. obiekty Policji, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej;
14. obiekty znajdujące się we właściwości Ministra Sprawiedliwości, Służby Więziennej oraz jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Sprawiedliwości;
15. zakłady mające bezpośredni związek z wydobywaniem kopalin podstawowych;
16. obiekty, w których produkuje się, stosuje lub magazynuje materiały stwarzające szczególne zagrożenie wybuchowe lub pożarowe;
17. obiekty, w których prowadzi się działalność, z wykorzystaniem toksycznych związków chemicznych i ich prekursorów, a także środków biologicznych, mikrobiologicznych, mikroorganizmów, toksyn i innych substancji wywołujących choroby u ludzi lub zwierząt;
18. elektrownie i inne obiekty elektroenergetyczne;
19. inne obiekty będące we właściwości organów administracji rządowej, organów jednostek samorządu terytorialnego, formacji, instytucji państwowych oraz przedsiębiorców i innych jednostek organizacyjnych, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi, dziedzictwa narodowego oraz środowiska w znacznych rozmiarach albo spowodować poważne straty materialne, a także zakłócić funkcjonowanie państwa - z zastrzeżeniem § 4.
Na podstawie przepisów tego rozporządzenia obiekty, o których mowa, podlegają szczególnej ochronie. Zgodnie z § 5 ust. 3 pkt 2 prowadzenie szczególnej ochrony obiektów obejmuje w szczególności inne działania mające na celu ochronę obiektu, które wynikają z jego specyfiki i charakteru zagrożeń dla jego funkcjonowania.
Całkiem logiczne jest więc, że zarządcy wymienionych obiektów mogą w celu ochrony danego obiektu wprowadzić zakaz fotografowania. Więc jeśli na jakimś z wymienionych powyżej obiektów zobaczymy tabliczkę z przekreślonym konturem aparatu fotograficznego to znaczy, że nie można roić zdjęć temu obiektowi. Oczywiście jeśli zakazu takiego nie ma to chyba logiczne jest, że zdjecia robić można - jeśli coś nie jest zabronione przez prawo to stanowi działalność legalną.
Warto zaznaczyć również (jeszcze do wspomnianego powyżej przepisu), że na podstawie § 1 ust. 2 przepisów rozporządzenia nie stosuje się do:
1) obiektów i urządzeń, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 6 i 8 ustawy z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu (Dz. U. Nr 27, poz. 298, z późn. zm.);
2) obiektów wytypowanych dla organów władzy publicznej na stanowiska kierowania.
Jeszcze przypomnę tylko o pewnym rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 14 marca 2001 r. w sprawie przepisów porządkowych obowiązujących na obszarze kolejowym, w pociągach i innych kolejowych pojazdach szynowych. I tak § 1 pkt 16 tego rozporządzenia mówi, że "na obszarze kolejowym, w pociągach i innych kolejowych pojazdach szynowych, z zastrzeżeniem § 2 i 3, zabrania się fotografowania, filmowania, wykonywania szkiców i rysunków budynków, budowli urządzeń oraz pociągów i innych kolejowych pojazdów szynowych, jeżeli zakaz taki wprowadzony jest przez zarząd kolei lub przewoźnika kolejowego". Czyli znowu dochodzimy do konkluzji, że jeśli brakuje jednoznacznego zakazu fotografowania (jednoznacznego, czyli ugruntowanemu na przepisie - w tym wypadku właściwej komórki kolei) to fotografować możemy. Więc mylne jest to, że na kolei panuje zakaz fotografowania - może on być wprowadzony w niektórych miejscach, ale osobiście jeszcze nigdy się z nim nie spotkałem.
ale co do kolei to jest aktualizacja:
Powołujecie się na rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z 14 marca 2001 (zapisane w Dz.U. 2001 nr 30 poz. 351). Jednak zostało ono uchylone przez Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 listopada 2004 r (zapisane w Dz.U. 2004 nr 264 poz. 2637), które już tego zapisu NIE POSIADA.
Zatem, wg obecnego stanu prawnego, przewoźnik kolejowy nie ma prawa wprowadzić zakazu fotografowania
Zakaz Fotografowania - Dyskusja&Porady
Odpowiedz z cytatem
Panowie grzeczie zapytali się co robię (jakby nie było widać!!!), no i powiedzieli, że nie wolno. Na to ja że nigdzie nie ma żadnej tabliczki o zakazie, a oni że nie wolno i już. No to ja pytam jednak czemu. Na to oni, że architekt sobie nie rzyczy robienia dokładnych zdjęć (cokolwiek to są dokładne zdjęcia) i jeżeli bardzo chcę robić zdjęcia to mam się udać do kanclerza UG w celu uzyskania pozwolenia. Dodam jeszcze, że kilka razy robiłem zdjęcia tego budynku w dzień "z ręki". Widać nie wolno ze statywu 
Zamieszczone przez mkwiek
